طریقه مصرف قرص ال دی بعد از رابطه
قرص الدی (LD) یکی از انواع رایج قرصهای ضد بارداری ترکیبی است که حاوی هورمونهای استروژن و پروژسترون میباشد. در کنار مصرف روزانه منظم برای جلوگیری از بارداری، گاهی از این قرص بهصورت موقت و اضطراری، بعد از رابطه جنسی محافظتنشده نیز استفاده میشود. اما طریقه مصرف صحیح، زمان مناسب و میزان اثربخشی آن از موارد مهمی است که باید به آن توجه داشت.
قرص الدی چیست و چه عملکردی دارد؟
قرص الدی یک قرص ضد بارداری ترکیبی است که با تأثیر بر چرخه طبیعی تخمکگذاری، مانع بارداری میشود. عملکرد آن شامل مهار تخمکگذاری، افزایش غلظت مخاط دهانه رحم برای جلوگیری از ورود اسپرم، و تغییر دیواره داخلی رحم برای عدم پذیرش تخمک لقاحیافته است.
آیا قرص الدی برای پیشگیری اضطراری مناسب است؟
گرچه قرص الدی برای مصرف منظم روزانه طراحی شده، اما میتوان آن را بهعنوان روش پیشگیری اضطراری (emergency contraception) بعد از رابطه بدون محافظ نیز استفاده کرد. این روش بیشتر در مواقعی مانند پارگی کاندوم، فراموشی مصرف قرص، یا رابطه بدون استفاده از هیچ روشی به کار میرود.
روش مصرف قرص الدی بعد از رابطه
برای استفاده از قرص الدی به عنوان پیشگیری اورژانسی، باید از روش موسوم به روش یوژین (Yuzpe) استفاده شود. طبق این روش:
-
در دوز اول باید ۴ عدد قرص الدی ظرف ۷۲ ساعت (هر چه سریعتر بهتر) بعد از رابطه مصرف شود.
-
در دوز دوم باید ۴ عدد قرص دیگر الدی دقیقاً ۱۲ ساعت بعد از دوز اول مصرف شود.
در مجموع، ۸ عدد قرص الدی طی ۲ نوبت مصرف میشود.
نکات مهم در مصرف قرص الدی بعد از رابطه
-
بهترین زمان مصرف قرص الدی ظرف ۱۲ تا ۲۴ ساعت اول بعد از رابطه است. هر چه مصرف زودتر انجام شود، احتمال موفقیت بالاتر است.
-
مصرف بیش از ۷۲ ساعت تأثیر زیادی نخواهد داشت. در این شرایط بهتر است با پزشک مشورت شود.
-
تهوع یا استفراغ از عوارض شایع است. اگر ظرف ۲ ساعت پس از مصرف دوز اول یا دوم دچار استفراغ شدید، باید مجدداً همان دوز را مصرف کنید.
-
خونریزی یا لکهبینی طی چند روز پس از مصرف طبیعی است و نشانه شروع قاعدگی نمیباشد.
-
این روش نباید به طور مکرر استفاده شود و فقط در شرایط اضطراری توصیه میشود. مصرف مکرر باعث اختلال در چرخه قاعدگی و عوارض هورمونی خواهد شد.
اثربخشی قرص الدی در پیشگیری اضطراری
میزان موفقیت این روش در جلوگیری از بارداری حدود ۷۵ تا ۸۵ درصد است، مشروط بر اینکه بهموقع و طبق دستور مصرف شود. البته نسبت به قرصهای اورژانسی مانند لوونورژسترول (الوانور) که در داروخانهها با نامهایی مثل «تنسی» یا «اوان» عرضه میشود، اثربخشی کمتری دارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه شود:
-
اگر قاعدگی تا ۳ هفته بعد از مصرف قرص الدی آغاز نشد
-
اگر علائم بارداری (مثل تهوع صبحگاهی، درد سینه، یا عدم شروع پریود) مشاهده شد
-
اگر مصرف قرص باعث خونریزی شدید یا درد غیرعادی شد
تفاوت قرص الدی و قرص اورژانسی
گرچه قرص الدی در مواقع اضطراری میتواند مؤثر باشد، اما به عنوان جایگزین قرصهای اورژانسی طراحی نشده است. قرصهایی مانند لوونورژسترول به طور خاص برای شرایط اضطراری فرموله شدهاند و مصرف راحتتر و عوارض کمتری دارند. به همین دلیل در صورت دسترسی، مصرف قرص اورژانسی نسبت به قرص الدی ارجح است.
نکاتی برای پیشگیری بهتر از بارداری
-
در صورت نیاز به رابطه محافظتنشده مکرر، بهتر است از روشهای دائمیتر مانند مصرف روزانه قرص، آییودی یا کاندوم استفاده شود.
-
آگاهی از چرخه قاعدگی، روزهای پرخطر و استفاده صحیح از روشهای جلوگیری نقش مهمی در پیشگیری موفق از بارداری دارد.
-
مشورت با پزشک برای انتخاب بهترین روش مناسب با سبک زندگی و وضعیت سلامت فرد توصیه میشود.
جمعبندی
مصرف قرص الدی بعد از رابطه به عنوان روشی اضطراری برای جلوگیری از بارداری امکانپذیر است، مشروط بر اینکه در زمان مناسب و بهدرستی مصرف شود. روش مصرف آن شامل دو نوبت، هر بار ۴ عدد قرص به فاصله ۱۲ ساعت است. با اینکه این روش میتواند مؤثر باشد، اما نباید به طور مداوم جایگزین روشهای پیشگیری منظم شود. در صورت بروز هرگونه علائم مشکوک یا تأخیر در قاعدگی، مراجعه به پزشک ضروری است.