آشنایی با تمام علائم ایدز؛ از مراحل اولیه تا پیشرفته
ایدز (AIDS) یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی، مرحله نهایی عفونت با ویروس HIV است. این بیماری با تضعیف سیستم ایمنی بدن، فرد را در معرض بیماریهای مختلف قرار میدهد. تشخیص زودهنگام علائم ایدز میتواند نقش مهمی در کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن داشته باشد. در این مقاله، تمام علائم ایدز در مراحل مختلف بیماری بهصورت جامع بررسی میشود.
HIV چیست و چگونه به ایدز منجر میشود؟
ویروس HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی) پس از ورود به بدن، سلولهای سیستم ایمنی، بهویژه سلولهای CD4 را هدف قرار میدهد. با پیشرفت بیماری و کاهش تعداد این سلولها، بدن توانایی مقابله با عفونتها و بیماریهای دیگر را از دست میدهد. اگر HIV درمان نشود، در طول چند سال به مرحله ایدز منجر میشود.
علائم اولیه HIV (مرحله حاد)
این مرحله معمولاً بین ۲ تا ۶ هفته پس از ورود ویروس به بدن رخ میدهد و ممکن است با علائمی مشابه سرماخوردگی یا آنفولانزا همراه باشد:
-
تب
-
گلودرد
-
سردرد
-
خستگی شدید
-
درد عضلات و مفاصل
-
تعریق شبانه
-
بثورات پوستی (اغلب بدون خارش)
-
تورم غدد لنفاوی (بهویژه در گردن و زیر بغل)
-
تهوع یا اسهال خفیف
این علائم معمولاً طی ۱ تا ۲ هفته خودبهخود بهبود مییابند. در این مرحله بار ویروسی در بدن بسیار بالاست و خطر انتقال به دیگران زیاد است.
مرحله بدون علامت (مرحله نهفته)
پس از مرحله حاد، بسیاری از افراد وارد مرحلهای میشوند که هیچ علامت ظاهری ندارند، اما ویروس همچنان در بدن فعال است و سلولهای ایمنی را از بین میبرد. این دوره ممکن است بین چند سال تا بیش از یک دهه طول بکشد.
با اینکه هیچ نشانه بارزی وجود ندارد، ویروس بهطور مداوم به سیستم ایمنی آسیب میزند. در صورت عدم درمان، بیماری در نهایت وارد مرحله ایدز میشود.
علائم مرحله ایدز (پیشرفتهترین مرحله HIV)
در این مرحله، سیستم ایمنی بهشدت آسیب دیده و بدن قادر به مقابله با عفونتهای معمولی نیست. علائم این مرحله عبارتند از:
-
کاهش شدید وزن (بیش از ۱۰ درصد وزن بدن)
-
تبهای مکرر و طولانیمدت
-
تعریق شبانه شدید
-
اسهال مزمن و طولانی (بیش از یک ماه)
-
ضعف عمومی و خستگی مداوم
-
زخمهای دهانی مقاوم به درمان
-
عفونتهای قارچی در دهان، مری یا واژن
-
زخمها و تبخالهای مزمن روی پوست یا نواحی تناسلی
-
بثورات پوستی مداوم
-
تورم طولانیمدت غدد لنفاوی
-
سرفه خشک یا سختی در تنفس
-
عفونتهای ریوی مانند پنومونی
-
عفونت مغز یا مننژیت
-
اختلالات عصبی مانند از دست دادن تمرکز، افسردگی، یا زوال عقل (AIDS dementia)
علائم پوستی HIV و ایدز
در بسیاری از مبتلایان، نشانههایی در پوست ظاهر میشود. این علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
دانههای قرمز یا بنفش روی بدن
-
زخمهایی که بهراحتی خوب نمیشوند
-
نقاط سیاهرنگ یا بنفش در دهان یا روی پوست (ممکن است نشانه سرطان سارکوم کاپوزی باشد)
علائم ایدز در ناحیه تناسلی
ایدز بهطور مستقیم باعث ضایعات تناسلی نمیشود، اما تضعیف سیستم ایمنی باعث بروز و شدت یافتن بیماریهای منتقله جنسی مانند:
-
تبخال تناسلی مکرر و شدید
-
عفونتهای قارچی مزمن در واژن یا آلت تناسلی
-
زخمهای مقاوم در ناحیه تناسلی
-
ترشحات غیرطبیعی
علائم ایدز در زنان
علاوه بر علائم عمومی، برخی نشانههای خاص در زنان ممکن است ظاهر شود:
-
عفونتهای مکرر و شدید واژینال
-
زخم دهانه رحم یا التهاب مزمن دهانه رحم
-
اختلال در سیکل قاعدگی
-
درد لگنی مزمن
علائم ایدز در مردان
در مردان، علائم عمومی همانند زنان است. با این حال، ممکن است این نشانهها برجستهتر باشد:
-
کاهش ناگهانی وزن
-
مشکلات گوارشی مزمن
-
تبخال تناسلی مکرر
-
کاهش میل جنسی یا اختلال در نعوظ (در برخی موارد به دلیل عوارض روانی یا جسمی)
آزمایش و تشخیص HIV
تنها راه قطعی برای تشخیص HIV، انجام آزمایش خون است. روشهای رایج آزمایش شامل:
-
تست آنتیبادی (ELISA)
-
تست سریع HIV
-
تست PCR برای شناسایی RNA ویروس
در صورت تشخیص زودهنگام و شروع درمان، پیشرفت به مرحله ایدز قابل پیشگیری است.
نتیجهگیری
ایدز بیماری پیچیدهای است که با مجموعهای از علائم در مراحل مختلف همراه است. شناخت دقیق این علائم میتواند به تشخیص زودهنگام و شروع درمان مؤثر کمک کند. اگر در معرض رفتارهای پرخطر بودهاید یا هر یک از علائم ذکر شده را تجربه میکنید، انجام آزمایش HIV ضروری است. درمان زودهنگام با داروهای ضدویروسی میتواند کیفیت و طول عمر فرد را بهطور چشمگیری افزایش دهد.